Astım

• Astım kronik enflamasyona bağlı olarak gelişir.
• Bronkodilatör verildiğinde PEF (peak expiratory flow) değerindeki %15 ve üzeri artış, önemli astım göstergesidir.
• Steroidal olmayan anti-enflamatuvar ilaçlar astım hastalarının %5'inde atak oluşumunu tetikler.
• Propranolol (Dideral) gibi beta-blokörlerin hastalarda bronkokonstrüksiyon oluşturduğu yönünde kanıtlar vardır.
• Beta 2 agonistler uzun ve kısa etkili olarak piyasadadır. Kısa etkili olanlar akut durumların idamesinde, uzun etkili olanlar ise orta ve yoğun şiddette astım hastalarının tedavisinde kortikosteroidlerle (Flixotide, Pulmicort, İnflacort inh.) kombine halinde kullanılır.
• Kısa etkili beta-2 agonistler :
  
  
  Salbutamol (Ventolin inh.)
  
  
  Salbutamol sülfat (Combivent inh.)
  
  
  Terbutalin sülfat (Bricanyl Turbuhaler inh.)
• Uzun etkili beta-2 agonistler :
  
  
  Formoterol fumarat (Foradil, Ventofor, Symbicort inh.)
  
  
  Salmeterol ksinofoat (Seretide inh.)
• Beta-2 agonistlerin taşikardi, yorgunluk, hipertansiyon, aritmi, düşük potasyum düzeyleri gibi başlıca kalp üzerine yan etkileri mevcuttur.
• İnhale ilaçlarda 2 puf kullanılacaksa yarım dakika ara ile uygulanmalıdır.
• Taşikardi, nabzın 100'ün üstünde olması durumudur ve astım hastalarında kullanılan beta2 agonistlerin yan etkisi olarak görülebilir.
• Astım hastalarında aranacak normal kan (gaz) değerleri,
• Oksijen çözünürlüğü %95'in üstünde
• ph 7.3 ile 7.5 arasında
• Astım hastalarının kontrol periyodu en az 3 ayda bir, stabil hastalarda yılda bir olacak şekilde planlanmalıdır.
• Astım hastalarının tedavisine, ihtiyaç durumunda kullanılan kısa etkili beta2 agonistlere ek olarak hastalığın şiddeti arttıkça sırasıyla; düzenli standart doz kortikosteroid, düzenli uzun etkili beta2 agonist, oral yolla lökotrien reseptör antagonisti veya oral MR teofilin veya oral beta2 agonist, yüksek doz inhale kortikosteroid, düzenli kortikosteroid tablet eklenebilir.
• Zayıf inhaler tekniği ve  astım tedavisindeki en büyük sorunlardan biri olduğu için eczacının bu hastalıktaki eğitici rolü büyüktür.
• Nabzın 110'ün üstünde olması, nefes alma sıklığının 25/dakika'dan fazla olması, cümleleri bir nefesle tamamlayamamak, PEFR'nin beklenenin %30'u ile 50'si arasında olması yoğun akut astım atağının göstergeleridir.
• Akut astımda magnezyum sülfatın 1.2-2.0 g'lık dozunun 20 dk sürecinde uygulanması bronkodilatör etkisinden dolayı tavsiye edilir. Tekrarlanan dozları tavsiye edilmez. Hipermagnezemi ve akciğer depresyonuna sebep olabilir.
• Aspirin aracılı astımın, aspirinin sindiriminden 30 dakika sonrasından 3 saate kadar görülebildiği ve COX-1'in inhibisyon mekanizması üzerinden etki ettiği üzere diğer steroidal olmayan antienflamatuvar ilaçlarla çapraz duyarlılık sonucu gelişebileceği göz önünde bulundurulmalıdır. Hastalar bu ilaçların hangileri olduğu konusunda bilgilendirilmelidir.
• Omaluzimab (Xolair) inatçı astımda kullanılan anti-IgE monoklonal bir antikordur. 15 günde veya ayda bir subkutan enjeksiyon ile verilir. Uzman doktorlarca şu şartlarda uygulanabilir:
• Bir aeroallerjene karşı pozitif cilt testi
• FEV1'in %80'in altında olması
• Birden çok gündüz veya gece semptomları
• Sık raporlanmış alevlenmeler
• Yüksek doz inhale kortikosteroidler ve uzun etkili inhale B2 agonistler ile standart terapi alıyor olması
• Omalizumab sadece astımın IgE aracılı olduğu durumlarda kullanılmalıdır. Astımını kontrol etmek için günlük prednizolona ihtiyaç duyan hastalarda cevap vermediği rapor edilmiştir. Hastalar Xolair'e başlamadan bu detaylar açısından değerlendirilmelidir.
• Astımda göz önünde bulundurulabilecek tedavi alternatifleri:
• Lökotrien reseptör antagonistleri (montelukast = Onceair, Luxat)
• Metotreksat (immünsüpresan)
• Siklosporin (immunsüpresan)
• Oral altın (Antienflamatuvar, Antiromatizmal)
• Subkutan terbutalin infüzyonu (Selektif B2-agonisti, süspansiyon formu Bricanyl)

Miyokard Enfarktüsü

• Akut akciğer ödemi de gelişebilir.
• Çekilen EKG'lerde ST yükselimi görülür. İnatçı yükselimlerde 12 saat içerisinde reteplaz (Rapilysin IV Flakon) 10 ünite uygulanabilir.
• Troponin T ve I kalp kası hücrelerinde bulunur ve kardiyak hasarın spesifik işaretçileridir. Kalp krizinden 3-4 saat sonra kanda görülmeye başlar ve tedavinin seyri açısından bir indikatördür.
• Kreatinin kinaz MB (CK-MB), kalp kas hasarı için spesifik bir enzimdir. Akut kalp olaylarından 4 saat sonra yükselir ve 24 saat içerisinde maksimuma ulaşır. 3-4 gün süreyle yüksek durumda kalacaktır. Fakat kişisel serum seviyesi düşüklüğü ve belirgin iskelet kası hasarı olan hastalarda doğruluğu azalır.
• Reteplaz (Rapilysin IV Flakon)'un 2. 10 ünite bolusundan sonra heparinin (Nevparin), saatte 1000 ünite olacak şekilde infüzyonuna başlanır. En az 24 saat, tercihen 48-72 saat sürdürülür. Kısmi tromboplastin zamanı değerlerinin, normalinin 1.5-2 katı olması amaçlanır.
• Beta-blokerlerin kalp krizi sonrası ölüm oranlarını %23 oranında düşürdüğü yönde çalışmalar vardır. Bu yönde kullanılacak olan atenolol, bisoprolol ve metoprolol uygun ajanlardır.
• Atenolol (Tensinor, Tenoretic) günde 100 mg olacak şekilde, 1 veya 2 dozda
• Bisoprolol (Concor) günde 10 mg olacak şekilde... Maksimum 20 mg alınabilir ve başlangıç dozu 2.5-5 mg dır
• Metoprolol (Beloc Zok) günde 50 veya 100 mg olacak şekilde, 2 veya 3 dozda
• Miyokard enfarktüsü sonrasında tüm hastalarda ACE inhibitörü kullanılması gerekir. Ramipril (Delix) uygun ajandır. Hastanede enfarktüsten 3-10 gün sonra günde 2 kez 2.5 mg olacak şekilde başlanır. Sonra günde 2 kez 5 mg a yükseltilir.
• Koruma amaçlı günde 75 mg aspirin kullanılır.
• Diyabetli hastalarda beta-blokerlerin kullanımı problemdir, hipogliseminin işaretlerini maskeler. Fayda-risk oranı değerlendirilir. Alternatif diltiazem (Diltizem) gibi bir kalsiyum kanal blokörüdür.
• Ekstradan kolesterol düşürücü ilaç tedavisi alan hastalarda değerlendirme periyodu 6-12 haftadır.
• Kolesterol için simvastatin (Zocor, Zovatin) kullanan hastalarda miyopati, kas ağrısı, güçsüzlük görülebilir.
• Aynı zamanda eritromisin içeren antibiyotiklerle simvastatin serum seviyesi yükselir ve bu simvastatin in bahsedilen yan etkilerinde şiddetlenme yaparak ciddi bir etkileşme sorununu ortaya çıkarır.