MossZone da Ara

Cuma, Temmuz 15

Telomerler : İki Gen Kanser Hücrelerinde Uzamaları ile İlişkilendirildi

Johns Hopkins Üniversitesi'ndeki biliminsanları bazı kanserlerdeki en az anlaşılan durum olan, hücresel DNA'ların "end cap"leri dediğimiz telomerlerin neden kısalmak yerine uzadığı hakkında önemli deliller elde ettiler.

Science Express'te 30 Haziran'da online olarak yayımlanan makalede araştırmacılar hasarlı olduğu zamanlarda telomer uzamasına sebep olan iki geni tanımladıklarını söylediler.

Telomerler normal hücrelerde her bölünme sonucu kısalan, "tekrarlayan DNA kısımları" içerirler. Telomerler olmadan hücrede bölüm-aracılı kısalma sonucu hücre fonksiyonlarını etkileyecek şekilde genler kesilip atılabilir. Kanser hücreleri hızlı bir şekilde bölünmeye meyillidir ve telomerlerinin stabilitesini sağlamak için telomeraz adlı enzimden yüksek miktarda kullanır. Diğer taraftan bazı kanser hücrelerinin telomer uzunluklarını telomeraz enziminin yardımı olmadan da sağladıkları bilinmekte.

"Telomerlerin alternatif uzaması" olarak adlandırıdıkları, telomeraz enzimi artışı olmadan kanser hücrelerinin telomerlerinin devamını sağladıklar olgu biliminsanları için merak konusuydu. "Telomerlerin alternatif uzamasından sorumlu genleri bulmak süreci anlamanın ilk bölümü ve yeni ilaç tedavileri geliştirmek açısından fırsatlar oluşturacak nitelikte." (Dr.Nickolas Papadopoulos, Johns Hopkins Kimmel Kanser Merkezi'nde Doçent)

Süreçle ilişkilendirilen genlerle ilgili ilk ipuçları Papadopulos tarafından pankreatik nöroendokrin tümerleri üzerinde yürütülen çalışmada elde edildi. Bu tümörlerdeki en sık rastlanan gen kombinasyonları, ATRX ve DAXX içeren genlerde görüldü. Bu genler vasıtasıyla üretilen proteinlerin, DNA'nın belirgin bölümleri ile etkileşerek kimyasal harflerinin nasıl okunduğunu değiştirme potansiyeline sahip olduğu gözlendi. "ATRX ve DAXX ayrıca telomer bölgesindeki benzer fonksiyonlar için de ilişkilendirildi." (Alan Meeker, Johns Hopkins Üniversitesi'nde, Ph.D., Doçent)

İpucunu takip eden Meeker ve meslektaşları bu iki gene ve telomer uzamasındaki rollerine yakından baktılar. Genom haritası oluşturma projesinde 41 hastadan elde edilen pankreatik nöroendokrin tümörü örneği ile çalışan araştırmacılar bu örneklerin 25'inde "telomerlerin alternatif uzaması"nın karakteristik izlerini gördüler. Bu örneklerde büyük miktarlarda "telomer DNA'sı birikimi" gözlenen telomerlere spesifik olarak floresan boyası hedeflendi ve her floresan bölgesinin normal hücrelerden 100 kat fazla telomer DNA'sı tuttuğu görüldü.

Alternatif telomer uzaması gösteren 25 örneğin 19'unda hem ATRX hem de DAXX mutasyonları gözlemlendi. Mutasyonların gözlenmediği 6 örnekte ise tümör hücrelerinin bu iki geni okumadığı görüldü. Telomer uzaması görülmeyen 16 örnekte mutasyonlar gözlenmedi ve yeterli miktarda ATRX ve DAXX ekspresyonu vardı.

"ATRX ve DAXX'deki anomaliler ile alternatif telomer uzaması arasında %100 korelasyon gözlemledik" (Meeker)


Aynı ekip tarafından 439 tümör örneği daha incelendiğinde ATRX mutasyonları, pediyatrik ve erişkin gliblastoma örneklerini içeren birkaç beyin kanserin çeşidinde bulundu. Bu mutasyona sahip 8 gliblastoma örneğini ele alan araştırmacılar örneklerin tümünde,  alternatif uzamanın göstergesi olan telomerlerin karakteristik parlak ışığını ve ATRX okumasındaki noksanlığı gözlemlediler.

Johns Hopkins takımının henüz kanserde genlerin uzatma işlemini nasıl gerçekleştirdiğine dair bir açıklamaları yok. Meeker, mutasyonların telomer DNA'sının paketlenme şeklini değiştirdiğini ve bu bölgeleri tutarsızlığa sürüklediğini tahmin ediyor.

"Eğer korelasyon tutarlılık gösterirse, alternatif telomer uzaması ve ATRX/DAXX mutasyonlarını hastalığın teşhisinde ve bu genleri hedef alan tedavilerin geliştirilmesinde kullabiliriz."



Hiç yorum yok: